Team building stał się w ostatnich latach bardzo modny i popularny, szczególnie wśród organizacji biznesowych. Kiedy myślimy, bądź mówimy o team buildingu stają nam przed oczyma wymyślne zadania integracyjne dla wybranych zespołów pracowniczych. Konkurencje, które wymuszają na osobach w zespołach bezwzględną współpracę, bowiem inaczej nigdy nie będą w stanie wykonać zadania. Przy tym najczęściej jest wiele śmiechu i zabawy. Przykładem takich zabaw może być sieć pajęcza, ładunek wybuchowy, tuba czy wiele innych. Ale to tylko niewielka część tego czym jest team building jest w rzeczywistości!
Co to jest Team Building?
Team Building to grupa strategii, które służą wzmacnianiu zespołu i poprawy jego funkcjonowania zarówno pod względem zadaniowym, jak i społecznym. To strategie rozwoju grup! Brawley i Paskevich (1997) uznali, że jest to metoda pomagania grupom, aby a) zwiększyć ich efektywność, b) zaspokoić potrzeby ich członków, oraz c) poprawić ich warunki pracy. Team building jest więc idealną grupą technik do wykorzystywania także w sporcie! Wykorzystując te strategie zwiększamy szanse na większą efektywność drużyn sportowych – na podniesienie wyników sportowych! Ale nie tylko. Dzięki team buildingowi, zawodnicy powinni czuć się lepiej w drużynie – czuć się jej częścią, znać swoje miejsce w niej i je akceptować. Zwiększamy szansę więc, że zawodnicy będą bardziej przywiązani do swojego klubu, i mniej chętni na szukanie „lepszych” ofert.
Programy Team Buildingowe w sporcie
Team building od wielu lat na dobre zadomowił się w sporcie. Wręcz specjalne programy dostosowane do środowiska sportu zostały stworzone. I tak, Carron i Spink (1993) stworzyli koncepcyjny model wdrażania strategii team buildingowych w sporcie, zakładający, że spójność grupowa, poczucie drużynowej skuteczności, przywiązanie, satysfakcja a także efektywność drużyn jest efektem:
- środowiska w jakim drużyna przebywa (bliskości i odrębności);
- struktury drużyny (jasności i akceptacji ról i norm grupowych, oraz przywództwa);
- procesów zachodzących w drużynie (współpracy, komunikacji, poświęcenia, oraz wspólnych celów).
Model ten stał się podstawą do opracowania różnorodnych strategii team buildingowych, a także praktycznych wskazówek jak budować zgrany, efektywny zespół. I tak (m.in. Carron, Hausenblas, Eys, 2005; Woodcock, Francis, 1994) :
- Identyczne ubrania podczas treningów, czy wspólne gadżety, czy też okrzyki mogą zdziałać wiele – podkreślą odrębność drużyny od innych, a i przez to zwiększą poczucie przynależności zawodników do zespołu. To wbrew pozorom jedne z najczęściej, intuicyjnie stosowanych strategii team buildingowych.
- Wspólne wyjścia, podróże, zgrupowania i świętowania sukcesów – zwiększając fizyczną bliskość pomiędzy zawodnikami, zwiększamy szansę na ich interakcje w przyjaznych okolicznościach, a i dzięki temu wzrasta szansa, że zawiążą się między nimi pozytywne relacje.
- Jasne obowiązki członków zespołu – kiedy zawodnicy rozumieją i akceptują swoje role pełnione w drużynie, jednocześnie są bardziej usatysfakcjonowani z przynależności do drużyny. Kluczowe jest więc by zawodnicy znali swoje miejsce w drużynie, wiedzieli jaka odpowiedzialność w związku z tym na nich spoczywa i czego oczekuje od nich trener, jak i koledzy z drużyny. Ale i by czuli, że ich rola jest ważną częścią drużyny!
- Kontrakt drużyny – ustalenie odpowiednich norm obowiązujących w drużynie da zawodnikom dodatkową energię do działania. Zwiększając jasność i akceptację obowiązujących zasad i wartości w drużynie także jest skuteczną techniką team buildingową.
- Wspieraj lidera – rozwijanie efektywnego przywództwa ma pozytywny wpływ na budowanie zgranego zespołu. Ważne by nie tylko trenera traktować jako przywódcę, ale i by wśród zawodników znalazł się lider, który będzie miał możliwości rozwijania swoich kompetencji przywódczych. Ważne jest więc zapewnianie mu odpowiednich informacji zwrotnych i wsparcia.
- Zadania nie-sportowe – konkurencje typowo team buildingowe, jak te opisane na wstępie, są świetnym sposobem by rozwijać w drużynie współpracę, i uczyć zawodników pozytywnej komunikacji. Złapanie oddechu od ćwiczeń typowo sportowych może dać też zawodnikom wiele radości i świeżości w ich pracy podczas treningów.
- Wspólne cele grupowe – ustalenie wspólnie z wszystkimi zawodnikami celu dla drużyny na konkretny sezon, da całej drużynie motywację do ciężkiej pracy, zjednoczy we wspólnej drodze do realizacji tego zadania. Co ważne, wyznaczanie celów drużynowych jest interwencją, która przynosi największe korzyści drużynom. Ale pod jednym warunkiem – wyznaczony cel drużyny, musi być akceptowany przez każdego członka. Każdy zawodnik musi czuć, że cel drużyny jest także i jego indywidualnym celem.
Co daje Team Building?
W sporcie, opisane powyżej strategie team buildingowe nie tylko wpływają na poprawę spójności grupowej drużyn. Dają im przekonanie, że jako drużyna mogą więcej – mają siłę by razem walczyć! Atmosfera w drużynie się poprawia. Zawodnicy wiedzą za co są odpowiedzialni i do czego dążą. Przez to lepiej wykorzystują ich czas i zasoby podczas treningów czy zawodów. Lepiej znają też swoją drużynę, potrafią dostrzec małe kryzysy, i szybko i skutecznie poprawić jej słabości (Woodcock, Francis, 1994).
Podsumowując:
- Team building to nie tylko konkurencje outdoorowe wymagające współpracy wszystkich.
- Team building to strategie od dawna skutecznie wykorzystywane w sporcie, aby podnieść efektywność drużyn.
- Strategie team buildingowe pozytywnie wpływają na funkcjonowanie grup i ich rozwój.
Więcej szczegółów na temat team buildingu w sporcie znajdziesz w Magazyn psychologiasportu.pl nr 1/15.
Literatura:
Brawley, L.R, Paskevich, D.M. (1997). Conducting team building research in the context of sport and exercise. Journal of Applied Psychology, 9, 11-40.
Carron, A. V., Hausenblas, H. A. i Eys, M. A. (2005). Group dynamics in sport (3rd ed.). Morgantown, WV: Fitness Information Technology.
Carron, A.V., Spink, K.S. (1993). Team building in an exercise setting. The Sport Psychologist, 7, 8-18.
Woodcock, M., Francis, D. (1994). Team building strategy. Chichester, UK: Wiley.
